پمپ طبقاتی
پمپهای طبقاتی نوعی از پمپهای گریز از مرکز میباشند که در آنها به جای یک پروانه از دو یا چند پروانه استفاده میشود که به صورت موازی و یا سری و پشت سر هم قرار میگیرند. بیش از ۷۵ درصد پمپهای مورد استفاده در صنعتهای مختلف از نوع پمپهای سانتریفیوژ یا گریز از مرکز هستند.به دلیل اینکه در پمپهای سانتریفیوژ نیروی الکتریکی وارد شده به الکتروپمپ باعث مکش آب به داخل پروانه و نیروی گریز از مرکز باعث خروج پرفشار مایع به خارج از پروانه میشود ، به آنهای پمپهای گریز از مرکز نیز گویند. پمپهای سانتریفیوژ مزایای زیاد دارند و از لحاظ قیمتی نسبت به کاربردشان بسیار مقرون به صرفهاند. اما بزرگترین عیب این نوع پمپها این است که میزان مشخصی از فشار و دبی را ایجاد میکنند و برای مواردی که فشار یا دبی بالایی نیاز است در حالت عادی جوابگو نیستند. برای رفع این مشکل در پمپهای سانتریفیوژ از پمپهای طبقاتی استفاده میشود. در این پمپها با افزایش قدرت الکتروپمپ، دو یا چند پروانه بسته به کاربرد روی یک محور و یا چند محور به صورت سری و موازی بسته میشوند.
از آنجایی که هدف اصلی طراحی پمپهای طبقاتی افزایش فشار آب است، باید در ساختمان آنها از پروانههای بسته استفاده کرد. پروانههای بسته نیز تنها قادر به پمپاژ سیالات با ویسکوزیتهی پایین، بدون ناخالصی و عاری از ذرات معلق جامد هستند.در نتیجه پمپهای طبقاتی تنها برای پمپاژ سیالات رقیق و تمیز کاربرد دارند. با این وجود کاربردهای پمپهای طبقاتی کم نیست.در صورتی که پروانهها به صورت سری در کنار یکدیگر قرار بگیرند، باعث افزایش حداکثر هد پمپ میشوند. اما در دبی هیچ تغییری ایجاد نمیشود. در حالت تک پروانه حداکثر هد پمپ ۱۲۵ متر است اما در صورت استفاده از پمپهای طبقاتی با چند پروانهی سری شده، این میزان به مقدار قابل توجهی افزایش مییابد. در صورتیکه نیاز به دبی بالا و یا ظرفیت آبدهی بیشتر باشد، پروانهها به صورت موازی بسته میشوند.
جمله کاربردهای پمپ طبقاتی میتوان به موارد زیر اشاره کرد
- افزایش فشار آب در بخش های صنعتی، کشاورزی و ساختمانی
- آبرسانی به تمام طبقات در ساختمانهای مرتفع و برجها، هتلها، بیمارستانها و …
- بویلر ها و صنایع مرتبط با سیستم ترمودینامیکی
- صنایع تولید اسید و باز
- انتقال آب سرد و گرم برای سیستم های حرارتی و تهویه مطبوع
- تغذیه دیگهای بخار
- دستگاه های تصفیه آب RO و آب شیرین کن
- بوستر پمپ های آبرسانی و آتش نشانی
- فواره ها
مزایای پمپهای طبقاتی
- پمپاژ سیال با میزان هد بالا و حداکثری
- پمپاژ سیال با دبی بالا
- ایجاد جریان ثابت و یکنواخت نسبت به پمپهای پیستونی
معایب پمپهای طبقاتی
- وزن بالا
- قیمت زیاد
اجزای پمپ طبقاتی
اجزای به کار رفته در پمپهای طبقاتی شامل موارد زیر است:
- بدنه پمپ
- پروانه
- دیفیوزر
- پوشش بیرونی
- شفت
- واسطه
- پایه
- کوپلینگ
- صفحه آبند
- آبند مکانیکی
- قطعات لاستیکی
- محافظ کوپلینگ
- محفظه شفت و بوش ها
- درپوش هواگیری یا تخلیه
- بولت ها
- رینگ های سایشی
- حلقه آبند
مقایسهی مزایای پمپهای طبقاتی افقی یا عمودی
هر کدام از این نوع پمپها براساس کاربرد و شرایط محیطی عملکردهای مناسبتری از خود نشان میدهند.
تفاوتهای عمدهی و مزایای استفاده از هر کدام از این دو نوع پمپ عبارتند از:
- پمپ طبقاتی افقی نسبت به عمودی آبدهی و نرخ جریان بیشتری تولید میکند.
- پمپ طبقاتی افقی نسبت به عمودی برای ایجاد فشارهای بالاتر با تعادل بیشتری کار میکند.
- پمپ طبقاتی افقی برای تغذیه دیگهای بخار، دوش آب، اسپری و افشانهها، برف سازی،تمیزکنندههای فشار قوی و آبگیری معادن مناسب تر است.
- پمپ طبقاتی عمودی تنها برای انتقال و پمپاژ آبهای تمیز کاربرد دارد و نسبت به آلودگیها، ناخالصیهای موجود در سیال بسیار حساستر از پمپهای افقی است و به سادگی دچار اختلال خواهد شد.
- پمپ طبقاتی عمودی در مصرف انرژی متعادل تر از پمپهای طبقاتی افقی عمل می کند.
- پمپ طبقاتی عمودی برای کاربریهای چون سیستمهای حمام و دوش فشار قوی، تغذیه دیگهای بخار و تغذیه سوپرهیترها گزینهی مناسبتری هست.
- پمپ طبقاتی عمودی استهلاک و آلودگی صوتی کمتری ایجاد میکند.
انواع پمپ طبقاتی
پمپهای طبقاتی براساس جهت قرارگیری شفت پمپ که به صورت عمودی یا افقی است، به دو دستهی زیر تقسیم میشوند:
۱- پمپهای طبقاتی افقی
در پمپهای طبقاتی افقی جهت شفت پمپ به صورت افقی است و پروانه روی آن قرار میگیرند. این نوع پمپ برای استفاده در مکانهایی که از نظر ارتفاعی محدودیت دارند مناسب است.
۲- پمپهای طبقاتی عمودی
در این نوع پمپهای چند طبقه، سیال بعد از مکش به داخل محفظه از دو یا چند پروانه به صورت سری بر روی محوری که در جهت عمودی قرار گرفته اند، عبور کرده و افزایش فشار مییابد. در واقع ورودی مکش در یک جهت و راستا قرار گرفته اند تا در سطح فضای کمتری را اشغال نمایند.
پمپهای عمودی برای استفاده در مکانهایی که محدودیت در مساحت فضا دارند بسیار مناسب است.
قیمت پمپهای طبقاتی
قیمت پمپهای طبقاتی تحت تأثیر چندین پارامتر تعیین میشود:
۱- تعداد طبقات
واضح است که تعداد طبقات به کار رفته در پمپهای طبقاتی به دلیل استفاده از اجزای بیشتر و نیاز به طراحی پیچیدهتر در تعیین قیمت بسیار تأثیرگذار خواهد بود.
۲- نوع جنس
بعضی از پمپهای طبقاتی برای پمپاژ مواد شیمیایی و یا خورنده استفاده میشوند، بعضی از آنها باید در شرایط محیطی مرطوب و یا دارای شرایط خاص استفاده شوند. با توجه به نوع کاربری، نوع شرایط محیطی و … باید در ساخت پمپهای طبقاتی از متریال و جنسهای متناسب و دارای مقاومت بیشتری استفاده کرد. چدن، استیل و فولاد متداولترین مواد به کار رفته در ساخت پمپهای هستند که هرکدام قیمت متفاوتی دارند.
۳- حداکثر هد و دبی مورد نیاز
مسلماً هرچه نیاز به هد و دبی بیشتری باشد، باید قدرت و توان پمپ بالاتر برود. این عوامل در انتخاب نوع پمپ قابل توجه و در قیمت آن اثر گذار است.
۴- برند تولید کننده
اینکه پمپ ساخت شده توسط کدام یک از شرکتهای داخلی و یا خارجی باشد نیز بسیار در قیمت و کیفیت آن تفاوت ایجاد میکند.