دوزینگ پمپ
در این صفحه قصد داریم شما را با دوزینگ پمپ پیستونی آشنا کنیم. دوزینگ پمپ یا پمپهای متریک نوعی از پمپها هستند که با آن میتوان مقدار دقیق و مشخصی از یک سیال را پمپاژ کرد و انتقال داد.
دوزینگ پمپ که از نوع پمپهای جابهجایی مثبت محسوب میشوند یک تفاوت عمده با دیگر پمپها دارند آنهم قابلیت تنظیم کورس یا دورهی رفت و برگشت است که توسط آن میتوان دبی را کنترل و مدیریت کرد.
در پمپهای روتاری، سانتریفیوژ و یا گریز از مرگز دبی به فشار سیستم وابسته است و با تغییر آن، ثابت نمیماند. به همین دلیل از این پمپها به عنوان دوزینگ پمپ نمیتوان استفاده کرد. اما پمپهای پیستونی و پیستون دیافراگمی قابلیت تبدیل شدن به پمپهای دوزینگ را دارا هستند.
دوزینگ پمپ پیستونی
دوزینگ پمپ پیستونی نوعی پمپ پرکاربرد در صنعت است که همانند دیگر پمپهای مترینگ قابلیت پمپاژ سیالات مختلف در دبی قابل تنظیم را دارد. این نوع پمپ هم مانند دیگر دوزینگ پمپها ابعاد کوچکی دارد و معمولاً برای ایجاد فشارهای بیشتر از آن استفاده میشود.
اساس کار دوزینگ پمپ پیستونی به وسیله ی حرکت رفت و برگشتی یک پیستون انجام میگیرد. حرکت دورانی الکتروموتور از طریق یک شفت منجر به حرکت رفت و برگشتی پیستون میشود. با هر بار حرکت به جلوی پیستون، دریچه ی ورودی باز شده و سیال به داخل محفظهی پمپ کشیده میشود. سپس با برگشت پیستون دریچه خروجی باز شده و سیال با فشار خارج میشود.
با تغییر سرعت یا طول موثر کورس توسط یک پیچ میکرومتر یا چیزی شبیه آن دبی پمپ تنظیم میشود. ظرفیت دوزینگ پمپهای دیافراگمی از ۵ لیتر بر ساعت تا ۱۰۰۰ لیتر بر ساعت متغیر است. همچنین فشار این مدل پمپها بسته به جنس بدنه میتواند تا ۲۰ بار و یا حتی بیشتر باشد.
در پمپ تزریق پیستونی دیافراگم حذف شده است که این امر موجب استهلاک کمتر و در نتیجه افزایش طول عمر این مدل پمپها نسبت به پمپهای دیافراگمی موتوری شده است. در بعضی از این مدل پمپها موتور پمپ برای ایمنی بیشتر در هنگام استفاده در محیطهایی با قابلیت اشتعال یا انفجار ضدجرقه طراحی شده است.
در مترینگ پمپ های پیستونی معمولاً متریال استفاده شده برای ساخت پیستون را با متریال هد پمپ یکسان انتخاب میکنند. PP, PE, PVDFیا SS گزینههای مناسبی برای ساخت پیستون و هد هستند که با توجه به شرایط سیال مثل دما، میزان خورندگی، اشتعالزا، اسیدی بودن و … انتخاب میشود.
شایان ذکر است تنها دوزینگ پمپ های پیستونی که براساس استاندارد API 675 و API 676 ساخته شوند مورد تایید واحدهای فرآیندی، پتروشیمی و پالایشگاه نفت و گاز قرار میگیرند.
مهمترین اجزای سازندهی دوزینگ پمپ پیستونی
میل لنگ یا شفت
سیلندر یا محفظهی پیستون
پیستون
آببند
شیر ورودی
شیر خروجی
تجهیزات ایمنی که برای دوزینگ پمپ پیستونی باید تهیه کرد:
توصیه میشود برای بهبود عملکرد و امنیت کاری پمپهای تزریق از تجهیزات زیر در پمپ استفاده شود:
شیر اطمینان
در صورتی که فشار در خروجی دوزینگ پمپ از حد مجاز تجاوز کند، به پمپ و خطوط ورودی و خروجی آسیب جدی وارد میشود. برای جلوگیری از افزایش فشار میتوان از یک شیر اطمینان در مسیر خروجی پمپ استفاده کرد.
شیر بک فشار
در صورتیکه جریان در ورودی و خروجی دارای اختلاف فشار کمتر از ۱.۵ بار باشد، سیال روان و جاری میشود. در این شرایط برای کمتر یا بیشتر نشدن مقدار سیال پمپ شونده از مقدار مورد نیاز بهتر است از شیر بک فشار استفاده میشود.
ستون کالیبراسیون
جهت اطمینان از دقت دوز پمپاژی، به صورت منظم و دورهای با استفاده از ستون کالیبراسیون پمپی که روشن و در حال کار است را کالیبره کنید.
البته معمولاً شرکتهای سازندهی پمپ خود این کار را براساس میزان دبی و فشار درخواست شده کالیبره میکنند، اما ممکن این تنظیمات به مرور زمان دچار تغییرات شود.
یکنواخت کننده جریان
از آنجایی دوزینگ پمپها از نوع جابجایی مثبت هستند، جریان خروجی آنها دچار نوسان و ضربهای است. برای یکنواخت کردن این جریان و حذف نوسانات و ضربهها میتوان از یک پالسیشن دمپر استفاده کرد.
صافی
دوزینگ پمپ نسبت به ناخالصیها حساس است، و ورود ذرات معلق جامد به داخلش ممکن است در عملکرد آن اختلال وارد کند. برای جلوگیری از ورود این آلودگی ها از یک صافی قبل از لولهی ورودی استفاده کنید.
مزایای دوزینگ پمپ پیستونی
- تنوع متریال محفظه پمپ متناسب با کاربرد از انواع فولاد گرفته تا مواد پلاستیکی
- قابلیت تنظیم دبی با استفاده از تنظیم کورس
- قابلیت پمپاژ انواع مواد شیمیایی
- قابلیت تنظیم ظرفیت از مقادیر بسیار کم تا صددرصد
- تنوع جنس بدنه پمپ از انواع فولاد تا مواد پلاستیکی
- تنظیم ظرفیت با استفاده از تنظیم طول کورس
- قابل استفاده برای انواع مواد شیمایی
- قابلیت تنظیم ظرفیت از ۰ تا %۱۰۰
کاربرد دوزینگ پمپ پیستونی
از دوزینگ پمپها برای تزریق و پمپاژ سیالات متنوعی به داخل مخازن اصلی استفاده میشود از جمله:
- انواع حلال ها، اسیدها و بازها
- مواد شیمیایی گندزا
- آنتی اسکالانت
- اسانس ها
- کاستیک
- محلول شکر، گلوکز
- رنگدانه ها
- انواع روغنهای صنعتی و خوراکی
- بنزین
- مواد ضد باکتری، ضدعفونی کننده، کلر
- کنستانتره میوه ها و …
نکاتی که در هنگام انتخاب و استفاده از پمپ تزریق مواد شیمیایی باید در نظر داشت:
در هنگام خرید دوزینگ پمپ باید نکاتی زیر را در نظر گرفت تا پمپی را که مناسبترین گزینه برای پمپاژ سیالات در شرایط کاری موردنظر ما است را انتخاب کرد. با اینکار پمپی با کارایی بالا و طول عمر زیاد خواهیم داشت. از مهمترین فاکتورهای که باید در نظر داشت میتوان به گزینههای زیر اشاره کرد:
معمولاً پمپهای دوزینگ قابلیت تنظیم دبی به صورت مکانیکی و یا دستی را دارا هستند. باید دبی و فشار پمپاژ مواد را متناسب با پمپ، شرایط محیطی و نیز نوع و ویژگیهای سیال تنظیم کرد. برای مثال باید دمای سیال، میزان خورندگی، قابلیت اشتعال پذیری، دمای محیط، اشتعال زایی محیط، حداکثر میزان دبی و فشار پمپ و …. را در نظر گرفت.
قطعاتی از پمپ که با سیال در تماس هستند باید از جنسی ساخته شوند که در برابر خورندگی و سایش سیال مقاومت لازم را داشته باشند. بهتر است این قطعات از پروپیلین، پی وی سی، PVDF و …. باشند.
- برند و مارک دستگاه، شرکت سازنده پمپ نیز باید در نظر داشت. چرا که اگر سازنده ی پمپ شرکتهای معتبر باشند قطعاً پمپ وقطعات آن کیفیت لازم را دارند و این با میزان طول عمر آنها رابطهی مستقیمی خواهد داشت.